Społeczna działalność ziemiaństwa lubelskiego

Społeczna działalność ziemiaństwa lubelskiego w latach 1864-1914.
Dzieje społecznej działalności lubelskiego ziemiaństwa w postyczniowym pięćdziesięcioleciu bez wątpienia zasługują na całościowe opracowanie. Na przestrzeni pięciu dekad przedstawiciele tej warstwy rozwinęli szeroką działalność na niemal wszystkich płaszczyznach życia publicznego zaś wielu z nich w wybitny sposób zapisało się na kartach historii Lublina i swoich małych ojczyzn. Niestety, w okresie Polski Ludowej ziemian otaczała przysłowiowa zmowa milczenia. Jeśli już o nich pisano, to zwykle jako o „obszarnikach” żyjących z wyzysku gnębionego nawet po uwłaszczeniu chłopa. Literatura przedmiotu pełna jest krzywdzących uogólnień, niedopowiedzeń i zafałszowań […]

fragment Wstępu

Książka dra Andrzeja Przegalińskiego Społeczna działalność ziemiaństwa lubelskiego… jest pierwszą, na tak szeroką skalę próbą ukazania aktywności społeczno-kulturalnej ziemian nie tylko Lubelszczyzny, ale w ogóle w Królestwie Polskim. Byłoby dobrze, by śladami historyka lubelskiego podążyli inni i przygotowali tego typu publikacje dla pozostałych regionów Królestwa Polskiego. […] zaliczam ją do grupy najlepszych 10-15% prac o podobnej tematyce i uważam ją za znakomitą

z recenzji prof. dr hab. Wiesława Cabana

[…] Zebrany w publikacji Społeczna działalność ziemiaństwa lubelskiego materiał faktograficzny pozwolił na analizę i opis działalności społecznej i gospodarczej warstwy ziemiańskiej na Lubelszczyźnie w epoce po stłumieniu powstania styczniowego do wybuchu pierwszej wojny światowej. Praca jest doskonale udokumentowana i wzbogacona fotografiami sylwetek przedstawicieli tej warstwy społecznej. Można stwierdzić, że jest to pierwsza syntetyczna monografia o roli i znaczeniu lubelskich ziemian w drugiej połowie XIX wieku i pierwszych dwóch dekadach XX stulecia.

z recenzji prof. dr hab. Albina Koprukowniaka

Spis treści

Wstęp / 5

Rozdział I
Ziemiaństwo lubelskie – portret zbiorowy / 10

Rozdział II
Dwór ziemiański jako ognisko szerzenia wiedzy i oświaty rolniczej / 26

Rozdział III
Udział ziemian w upowszechnianiu oświaty na poziomie elementarnym i średnim / 149

Rozdział IV
Działalność opiekuńcza i charytatywna / 226

Rozdział V
Lubelskie kościoły, ich ziemiańscy kolatorzy i fundatorzy / 297

Rozdział VI
Działalność ziemian w organizacjach i stowarzyszeniach kulturalnych / 327

Zakończenie / 350
Bibliografia / 358
Fotografie / 375
Wykaz ważniejszych skrótów użytych w pracy / 391