Od Lepanto do Bailen. Studia z dziejów wojskowości hiszpańskiej (XV-XIX wiek)

Od Lepanto do Bailen. Studia z dziejów wojskowości hiszpańskiej (XV-XIX wiek), red. Cezary Taracha

W XVI i pierwszej połowie XVII wieku siły zbrojne Hiszpanii stanowiły największą potęgę militarną ówczesnego świata. Słynna piechota, tercios, odnosiła spektakularne zwycięstwa na polach bitewnych Europy. Symbolem wielkości hiszpańskiej floty stała się zwycięska bitwa morska pod Lepanto (1571). Za panowania Filipa IV przyszło załamanie. Niepokonane tercios poniosły klęskę w starciu z Francuzami pod Rocroi (1643). Od tego czasu armia hiszpańska traciła na znaczeniu. Pod koniec XVII wieku liczyła zaledwie 20 000 żołnierzy i nie była w stanie zapewnić bezpieczeństwa oraz integralności światowego imperium. Reformy burbońskie na pewien czas uzdrowiły siły zbrojne. Za panowania Karola III armia lądowa osiągnęła poziom 80 000 ludzi, a kilkadziesiąt dobrze uzbrojonych okrętów zapewniało bezpieczeństwo kolonii i ochronę szlaków komunikacyjnych. Wysiłki te zostały jednak zniweczone na przełomie XVIII i XIX wieku. Inwazja napoleońska, a następnie utrata posiadłości zamorskich spowodowały, że Hiszpania przestała się liczyć jako siła militarna na arenie międzynarodowej. Od tego czasu armia hiszpańska służyła przede wszystkim do wewnętrznych rozgrywek ideologicznych i politycznych. Tragicznym zwieńczeniem konfliktu „dwóch Hiszpanii” stała się wojna domowa z lat 1936–1939.
W książce niniejszej znajdzie Czytelnik interesujące studia poświęcone różnorodnym aspektom hiszpańskiej wojskowości od połowy XV do początków XIX wieku.

dr hab. Cezary Taracha

Spis treści

Wstęp / Prólogo (Cezary Taracha) / 7

Filip Kubiaczyk
Od milicia do tercios. Ewolucja systemu wojskowego
Hiszpanii (1495–1536) / 13

Pablo de la Fuente
De Lepanto a la Invencible. La marina de Felipe II / 37

Andrzej Gładysz
Hiszpanie w wojsku polskim za czasów Zygmunta Augusta / 47

Elżbieta Majder
Polska obecność wojskowa na Półwyspie Iberyjskim w epoce nowożytnej / 53

José Luis Gómez Urdáñez
La estrategia político-militar española entre la paz de Aquisgrán y la caída de la Habana / 69

Piotr Wasilewski
José Carvajal y Lancáster i jego poglądy na kwestie militarne
w świetle Testamentu politycznego z roku 1745 / 93

Cezary Taracha
Od fascynacji do frustracji. Pedro de Aranda, hiszpański wojskowy z XVIII wieku / 109

Cristina González Caizán
Breve relación del papel del ejército español y la guerrilla durante la guerra
de la Independencia Española (1808–1814) / 125