Pogranicza. Miasto. Wieś. Religijność.

Pogranicza. Miasto. Wieś. Religijność, red. prof. dr hab. Leszek Wojciechowski

Książka prezentowana przez Autorów (pod redakcją Prof. Leszka Wojciechowskiego), na pierwszy rzut oka sprawia wrażenie dość egzotycznego zestawienia. Jest to bowiem zespół tekstów bardzo różnorodnych, obejmujących swoim zakresem zróżnicowane konteksty kulturowe, poszczególne rejony Europy Środkowej (a nawet Południowej), różne przestrzenie czasowe (od średniowiecza po dzieje najnowsze) a także odmienne perspektywy badawcze. Jest jednak coś, co przenika i łączy wszystkie prezentowane tu rozdziały.

Wspólnym mianownikiem jest bowiem ponadczasowy, ponadnarodowy i wreszcie ponadpaństwowy problem pogranicza, stref wspólnych, obszarów przenikania kultur, rejonów sąsiedzkich. Co ciekawe, chociaż zwykle przez sam środek takich pogranicznych terytoriów wytyczane są ostre granice polityczne, to jednak zdają się one pełnić raczej funkcję łączącej osi niż granicznego muru. Rejony pogranicza żyją bowiem zwykle własnym rytmem, czasem nawet jakby starając się „nie przejmować” decyzjami płynącymi z odległych zazwyczaj stolic. Po swojemu, czasem wspólnie z sąsiadami a czasem w ostrym z nimi sporze, dzielnie stawiają czoła wyzwaniom swego czasu, dając wytrwale kolejny przykład „długiego trwania”, tak bardzo cenionego przez historyków naszej epoki.

dr hab. Piotr Plisiecki

Spis treści

Wprowadzenie (Leszek Wojciechowski)

Introduction / 9

Adam Panasiuk
On the border of Lithuania and the Crown. The town and its owner: Sławatycze in the light of economical inventories/revisions (17th–18th centuries) against the background of selected Polish towns. [Na pograniczu Litwy i Korony. Miasto i jego właściciel: Sławatycze w świetle inwentarzy/rewizji (XVII–XVIII w.) na tle wybranych miast Rzeczypospolitej] / 15

Jan Ptak
Pogańscy sąsiedzi jako narzędzie wojny i zbrodni w Polsce do końca XIII w. w polskich narracjach średniowiecznych [Pagan Neighbours as Instruments of War and Crime in Poland until the End of the 13th Century in Polish Medieval Narratives] / 43

Marcin Piotrowski
Zamek w Lipsku koło Narola. Dawne i najnowsze badania. [Castle in Lipsko near Narol. Older and recent studies] / 59

Matej Tatarka
The contacts between Carthusian monastery in Lechnica and Poland (14th–16th century) [Związki między klasztorem kartuzów w Lechnicy a Polską (XIV–XVI w.)] [Spojenie medzi kartuziánskym kláštorom v Lechnici a Pol’skom (14.–16. storočie)] / 91

Tomáš Pastucha
Population migration based on the oldest town book of Ružomberok (1527–1701) [Migracja mieszczan na podstawie najstarszej księgi miejskiej Ružomberka (1527–1701)] [Migrácia obyvateľstva na základe najstaršej mestskej knihy Ružomberka (1527–1701)] / 107

Wiesław M. Pawłowski
Pieniądz zastępczy jako narzędzie propagandy na Górnym Śląsku w latach 1920–1922 [Emergency money as a propaganda tool in Upper Silesia from 1920 to 1922] / 123

Veronika Illés
Transcarpathia: unity in diversity (1918–1989) [Zakarpacie: jedność w różnorodności (1918–1989)] [Kárpátalja: egység a sokszínűségben (1918–1989)] / 145

Péter Bedők
Hungarian assimilation attempts in Muraköz (Međimurje) between 1861 and 1918 [Węgierskie starania asymilacyjne w Muraköz (Međimurje) między 1861 i 1918 rokiem] [Magyar asszimilációs kísérletek a Muraközben 1861 és 1918 között] / 161