Bronisława Goliszewskiego Pamiętnik znaleziony na strychu

Bronisława Goliszewskiego Pamiętnik znaleziony na strychu

Redakcja: Paula Jadwiga Wojtacka

O książce

Podczas porządkowania domu przeznaczonego na sprzedaż, położonego przy ulicy 2a Shirley Road na Chiswick, w zachodnim Londynie, na strychu – pośród gazet, papierów i kartonów – odnaleziono pakunek kilku zeszytów, grubszych i cieńszych. Jak się okazało, były to wspomnienia wojenne weterana II Korpusu gen. Andersa, Bronisława Goliszewskiego z Krzemieńca, zastępcy naczelnika tamtejszego Urzędu Skarbowego. Stanisław Wojnar i żona Stanisława z Bury (Lancashire), najbliższa rodzina zmarłych właścicieli posesji, nie potrafili wyjaśnić, w jaki sposób owe pamiętniki znalazły się w attyce domu pod wymienionym wyżej adresem.

Spis treści

WPROWADZENIE OD WYDAWCY  / 9

Goliszewskiego zapis minionego czasu / 11
Wokół tekstu / 15

WSTĘP
Antoni Jagodziński, Początki okupacji sowieckiej w Krzemieńcu / 23
Mobilizacja – początek wojny / 23
Ucieczka z niewoli / 24
Wkroczenie wojsk sowieckich / 24
Polscy jeńcy wojenni / 24
Powrót do Krzemieńca / 25
Nastroje społeczeństwa / 25
Początki podziemia / 26
„Organizacja” powiatowa / 27
Cele i zadania organizacji / 27
Łączność ze Lwowem / 28
„Wybory” / 28
Życie w Krzemieńcu / 29
Życie na wsi / 29
Aresztowania w Krzemieńcu / 30
Szkolnictwo / 32
Podział administracyjny / 33
Partia komunistyczna / 34
Osadnicy / 34
Deportacje / 35
Wywożenie aresztowanych / 36
Działalność powiatowej organizacji Związku Walki Zbrojnej / 38
Moje aresztowanie / 39



PAMIĘTNIK ZNALEZIONY NA STRYCHU / 41

CZĘŚĆ I
Krzemieniec o wojennej porze / 43
Wrzesień 1939 roku / 43
W rękach bolszewickiej braci / 50
Aresztowanie i śledztwo / 56
Więzienie po sowiecku / 67

CZĘŚĆ II
Raj utracony w reżyserii Stalina / 73
Podróż w nieznane / 73
Przystanek siewuralskie łagry / 80

CZĘŚĆ III
W przedsionku swobody / 89
Amnestia dla niewinnych / 89
W poszukiwaniu polskiego wojska / 90
Jednego dnia w Czkałowie / 95
Pod namiotami w Tockoje / 96
W śniegach Kołtubanki / 99
Czok-Pak w Kirgistanie – człowiek człowiekowi chlebem / 105
Uzbekistan – Guzar i Karkin-Batasz – ratować dzieci / 114

CZĘŚĆ IV
Z czerwonego raju do biblijnego / 123
Na łeb na szyję – do Krasnowodzka / 123
W łodzi poniżenia i śmierci / 127

CZĘŚĆ V
Na pustyni w Iraku / 131
Khanakin – w burzach piaskowych i ulewnym deszczu / 131
Nie lepiej w Quizil-Ribat: upał, tęsknota, wojna / 149

CZĘŚĆ VI
W nowożytnym królestwie Dawida / 153
Bash-Shit – śladami Jezusa z Nazaretu / 153

CZĘŚĆ VII
W ziemi faraonów / 159
Obóz wojskowy w Qassasin / 159
Ze starożytnością twarzą w twarz / 163
Kwiaty Monte Cassino / 169
„Patrioci polscy” na pohybel / 173
Kamienie na szaniec / 178
Polska pod młotkiem alianckich licytatorów / 181
W szpitalu wojennym w El-Qantara / 191
Wierni, ale dziś kłopotliwi / 193
Na urlopie w górach Libanu / 198
Wracać czy nie wracać – oto jest pytanie / 201

CZĘŚĆ VIII
Ze Środkowego Wschodu w bramy Albionu / 217
Morzami do Southampton i dalej w głąb / 217
Rougham Camp. Obóz repatriacyjny do kraju / 219
Strzępy rodowodu / 221
Woodlands Park Camp, St. Missenden, Buckinghamshire / 223
Obóz w Slinfold / 225
Świat w promieniach czerwonej gwiazdy / 226
Gorzkie owoce jałtańskich ustępstw / 232
Obóz Borde Hill / 236
Przekręty sowieckie – wojna nerwów trwa / 238
Obóz Bruntinghthorpe Airfield / 245
Gdybym odkrył atom – marzenia wożda Stalina / 251

CZĘŚĆ IX 
Starszego wachmistrza droga emigracji / 253
Exul z wyboru / 253
Wojna koreańska w 1950 roku – intryg sowieckich ciąg nieskończony / 256
Ostatni wpis Bronisława Goliszewskiego do Pamiętnika, wyjęty z gazety emigracyjnej / 262

ZAMKNIĘCIE OD WYDAWCY / 265



UZUPEŁNIENIA / 273

ANEKS 1.
Biografia starszego wachmistrza Bronisława Goliszewskiego odtworzona na podstawie dokumentacji wojskowej archiwum brytyjskiego / 275
Dane personalne / 275
Praca zawodowa / 277
Służba wojskowa w APW/PSZ / 277
Opinie dowódcy pododdziału / 278
Odznaczenia i pochwały / 279
Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia / 279

ANEKS 2.
Listy Bronisława Goliszewskiego z Sopotu / 280
Uwagi wydawcy / 280

ANEKS 3. 
Sylwetki mieszkańców posesji przy 2A Shirley Road w Londynie (Chiswick), gdzie zachował się Pamiętnik Bronisława Goliszewskiego. Jak się mogło stać, że wyjeżdżając do Polski, w tym domu zostawił swój „bagaż”? / 284
Wiktoria Puszczańska (1921–2001) / 284
Major pilot Bolesław Jan Kaczmarek (1917–1951) / 287
Mieczysław Mielniczuk-Puszczański (1916–1990) / 289
ANEKS 3a.
Opowiadania wojenne Mieczysława Puszczańskiego / 292
Wykład kaprala / 292
Krystyna / 293
Spekulacje zamiast odpowiedzi / 297

ANEKS 4.
Krzemieńczanie. Biogramy niektórych uczestników opisywanych wydarzeń / 301
Beaupré Jan (1884–1978) / 301
Czarnocki Stefan (1897–1941) / 302
Czarnocka Halina (1900–1998) / 303
Jagodziński Antoni Tadeusz (1893–1970) / 304
Jagodziński Zdzisław Konstanty (1927–2001) / 306
Kopcińska Joanna (1905–1941) / 308
Wawrzyszak Gustaw (1898–1941) / 308
Wnęk Stanisław (1897–1983) / 310
Zauffal Jan (1899–1982) / 311
Zbirohowska-Kościa Hanna, z domu Czarnocka (ur. 1928) / 312
Zwiejski Władysław (1908–1998) / 314

WYKAZ NIEKTÓRYCH SKRÓTÓW / 317
INDEKS NAZWISK / 319
SPIS ILUSTRACJI / 329