Lublin – miasto Rychezy?

Jacek Chachaj, Lublin miasto Rychezy? Lubelskie szkice historyczne XI–XIV wieku

[…] Wygląda jednak na to, że powinniśmy poważniej rozważyć ewentualność istnienia w średniowiecznym Lublinie tradycji wiążącej początek miasta i jego najstarszych świątyń z Rychezą. Tradycja ta mogła pozostawić ślady zarówno w postaci tradycji ustnej, znanej Mistrzowi Wincentemu, jak też napisów fundacyjnych istniejących w zmienionej wersji jeszcze w XVI wieku. Rycheza mogła zostać zapamiętana jako fundatorka najstarszej świątyni lubelskiej pod wezwaniem św. Michała, a także w jakiś sposób związana z tradycją dotyczącą fundacji kościoła św. Trójcy. O ile jednak tę pierwszą fundację moglibyśmy wiązać być może nawet z okresem, gdy była ona żoną Mieszka II, a więc z pierwszymi trzema dekadami XI wieku, o tyle druga fundacja mogła być związana z czasami późniejszymi, czyli z okresem panowania Kazimierza Odnowiciela (wynika to z przekazanej przez późną tradycję daty). Nie wykluczamy, że lubelska tradycja dotycząca osoby Rychezy została dodatkowo wzmocniona w czasie krótkiego hipotetycznego pobytu w Lublinie wygnanych z Rusi książąt – Izjasława i Gertrudy (która była córką Rychezy).

fragment książki

Spis treści

Wstęp / 7

Szkic pierwszy: Geneza Lublina / 13
Lublin – miasto Rychezy? Czyli na bezdrożach szczegółowych dociekań o początkach i wczesnych dziejach miasta nad Bystrzycą / 13
Czy Lublin pierwotnie nosił inną nazwę? / 49

Szkic drugi: Lublin w XI i XII wieku / 61
Jak rzeczywiście wyglądała „strefa zaczechowiańska” lubelskiego zespołu osadniczego w XI i XII wieku? / 62
Jeszcze o lokalizacji najstarszego lubelskiego kościoła parafialnego / 70
Czy przed XII wiekiem w Lublinie istniał gród? / 97
Lublin siedzibą wygnanych książąt ruskich w drugiej połowie XI wieku? / 109
Gdzie znajdował się najstarszy lubelski gród doby państwowej? / 128
Czy w Lublinie byli benedyktyni? / 148
Podsumowanie / 157

Szkic trzeci: XIII i XIV wiek / 161
Kwestia lokacji Lublina przed 1317 rokiem / 161
Kto dokonał zamiany terenu na Wzgórzu Staromiejskim na wieś Dziesiątą z archidiakonem lubelskim? / 174
O postawie załogi grodu lubelskiego w 1288 roku / 181
Jeszcze o początkach kościoła św. Mikołaja / 190

Zakończenie / 199